پلی آمید چیست
پلی آمید یک نوع پلیمر ساخته شده از اتم‌های کربن، اکسیژن، هیدروژن و نیتروژن است. این مواد برای ساختن فیلم‌های نازک، الیاف و مواد جدید مورد استفاده قرار می‌گیرند. پلی آمید، با ویژگی‌هایی مانند استحکام بالا، انعطاف پذیری، مقاومت در برابر حرارت و ضربه، به عنوان یک جایگزین خوب برای جایگزینی موادی مانند پلی اتیلن و پلی پروپیلن شناخته شده است.
پلی آمیدها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند
پلی آمیدها از انواع پلیمرها هستند که به صورت پلیمرهای خطی یا ترموپلاستی بوده و دارای خواص فیزیکی مطلوبی می‌باشند. این پلیمرها به دلیل استحکام بالا، مقاومت در برابر خوردگی و دما، انعطاف‌پذیری و سبکی خود برای تولید انواع مواد قابل استفاده هستند.
پلی آمیدهای مصنوعی
پلی آمیدهای مصنوعی یا سنتتیک معمولاً از پلیمرها سنتتیک تولید می‌شوند.
- پلی‌آمید نایلون: نایلون یکی از پرکاربردترین پلی آمیدهای سنتتیک است که از هکسامتین یا استریچ تریمتین ترکیب شده و به عنوان مواد پلاستیکی، الیاف مصنوعی و لایه‌های محافظ در برنده‌ها و لباس‌ها استفاده می‌شود.
- پلی‌آمید کرمید: کرمید یک نوع پلی آمید سنتتیک است که از اسید هکسامتین و دیوید آمید ترکیب شده و برای تولید لباس‌های مقاوم در برابر آتش و لباس‌های محافظ استفاده می‌شود.
- پلی‌آمید تریمید: تریمید یک پلی امید مصنوعی است که برای تولید الیاف مصنوعی و نخ‌های صنعتی به کار می‌رود.
- پلی‌آمید ایمید: ایمید یک پلی آمید نیمه‌سنتتیک است که برای تولید فیلترها، پوشش‌های محافظی و مواد چسبنده استفاده می‌شود.
پلی آمیدهای مصنوعی به دلیل خواص مکانیکی، حرارتی و شیمیایی مناسب، در صنایع مختلف از جمله پلاستیک‌سازی، پوشش‌دهی، الیاف، مواد لاستیکی و مواد چسبنده به کار می‌روند. این پلی آمیدها از لحاظ خواص فیزیکی و شیمیایی قابل تنظیم هستند و می‌توانند برای تولید محصولات متنوع و با کیفیت استفاده شوند.
پلی آمیدهای طبیعی
پلی آمیدهای طبیعی معمولاً از منابع گیاهی یا حیوانی تولید می‌شوند و از مواد خام طبیعی تشکیل شده‌اند. این نوع پلی آمیدها اغلب دارای خواص مکانیکی، حرارتی و بیولوژیکی مناسبی می‌باشند. به عنوان مثال، پلی آمیدهای طبیعی شامل:
- پروتئین: پروتئین‌ها یک نوع پلی آمید طبیعی هستند که از اتم‌های کربن، هیدروژن، اکسیژن و نیتروژن تشکیل شده‌اند و در بسیاری از سازمان‌های زنده، به عنوان ساختار اصلی و وظایف بیولوژیکی اهمیت دارند.
- چیتین: چيتين يك پلي آميد طبيعي است كه در پوست حيوانات نظير انسان، خرچنگ، مايعات و آلعای ستاره ای و.... يافت مي‌شود.
- پلی‌لاکتیک اسید (PLA): PLA یک نوع پلی آمید طبیعی است که از مواد خام گیاهی مانند قند، ملکولهای گلوکز و نشاسته تولید می‌شود. این ماده به عنوان جایگزین خوبی برای پلاستیک‌های سنتتیک و آلیاژ پلی‌استیورن برای بسته‌بندی و قطعات صنعتی استفاده می‌شود.
- سیلکین: سیلکین یک پلی آمید طبیعی است که از پیدایش بندهای پوسیدگی حیوانات چون کرم ابریشم تولید می‌شود.
این پلی آمیدهای طبیعی به دلیل خواص زیستی بالا و تجزیه پذیری در محیط زیست، برخلاف پلیمرهای سنتتیک، محیط زیست را کمتر آلوده می‌کنند و از جمله جایگزین‌های مناسب برای مواد پلاستیکی محیطی‌دوست هستند.
انواع مختلف پلی آمیدها
پلی آمیدها به صورت گسترده ای در صنایع مختلف استفاده می شوند. این مواد بر اساس وزن و ساختار شیمیایی می توانند انواع مختلفی داشته باشند. برخی از انواع پلی آمیدها شامل موارد زیر می باشد:
- Nylon 6: پلی آمید ساده ترین نوع Nylon است که از هکسامتیلن دی آمین و اسید آدیپیک تولید می شود.
- Nylon 66: این نوع پلی آمید از هکسامتیلن دی آمین و اسید ادیپیک درست می شود و برخلاف Nylon 6 دارای ساختار زهکشی است.
- Nylon 11: این نوع پلی آمید از اکتان-1,10-دی آمین تهیه می شود و برخی ویژگی ها مانند مقاومت به حرارت و شیمیایی بالا را دارا می باشد.
- Nylon 12: این پلی آمید مقاومت بالایی در برابر سایش و شیمیایی دارد و برای کاربردهایی مانند لوله کشی گاز و نفت بسیار مناسب است.
- Nylon 6,6-6: این نوع پلی آمید از هکسامتیلن دی آمین، اسید ادیپیک و کپرولاکتام ساخته می شود و ویژگی هاي جمع شونده و پردازش آسانی را دارد.
انواع گريد های پلی آميد
- پلی آمید 6
- پلی آمید 11
- پلی آمید 12
- پلی آمید 66
- پلی آمید 610
- پلی آمید 66/610
- پلی آمید 6/12
- پلی آمید 666
- پلی آمید 6/69
عوامل موثر بر خواص پلی آمید چیست
عوامل مختلفی وجود دارند که بر خواص پلی آمیدها تاثیر می‌گذارند. برخی از این عوامل عبارتند از:
- ساختار مولکولی: ساختار مولکولی پلی آمیدها شامل ترکیب چندگانه‌های شیمیایی است که می‌تواند خواص فیزیکی و شیمیایی آنها را تحت تاثیر قرار دهد.
- وزن مولکولی: وزن مولکولی پلی آمیدها نیز می‌تواند بر خواص آنها تاثیرگذار باشد؛ به عنوان مثال، افزایش وزن مولکولی می‌تواند خواص مکانیکی و حرارتی پلی آمید را بهبود ببخشد.
- روش ساخت: روش‌های مختلفی برای ساخت پلی آمیدها وجود دارد که می‌تواند به تفاوت در ساختار و خواص آنها منجر شود.
- ترکیبات افزودنی: استفاده از ترکیبات افزودنی مانند رنگدهی، پرکننده‌ها و مواد حفاظتی می‌تواند خواص پلی آمیدها را تغییر دهد.
- شرایط فرایند: شرایط فرایند تولید پلی آمیدها نیز می‌تواند بر خواص آنها تاثیر گذار باشد؛ مانند دما، فشار و سرعت واکنش.
کاربردهای پلی آمید
پلی آمیدها به عنوان یک گروه از پلیمرها در صنایع مختلف به کار می‌رود. برخی از کاربردهای اصلی پلی آمیدها عبارتند از:
- صنعت خودروسازی: پلی آمیدها به عنوان جزء اصلی در ساخت قطعات خودرو مانند لوله‌های رادیاتور، قطعات موتور، قطعات داخلی و خارجی و ...
- صنایع الکتریکی و الکترونیکی: از پلی آمیدها به عنوان مواد عایقی یا همچنین برای ساخت قطعات الکترونیکی استفاده می‌شود.
- صنایع پوشاک: پلی آمیدها برای تولید لباس‌های ورزشی، مانتوها، لباس‌های داخلی و شلوارهای آستین بلند و قالب کردن استفاده می‌شود.
- صنایع پاکسازی: از پلی آمیدها برای تولید برس‌ها، پرز‌های شست و پنجره‌پاک‌کن‌ها استفاده می‌شود.
- صنایع پزشکی: در این صنعت برای تولید بندهای جراحی، سوزن‌های دندان پزشکی، نخ‌های جراحی و کاتترها و...
- صنعت مواد شیمیایی: از پلی آمیدها برای تولید مواد چسباننده، رنگ‌ها، رزین‌ها و پخته‌های پلی‌آمیدی استفاده می‌شود.
- همچنین، پلی آمیدها در صنایع جوشکاری، بسته‌بندی، ورزش، اسپرت و ... مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مزایا و ویژگی های پلی آمید
برخی از مهمترین مزایای پلی آمید عبارتند از:
- استحکام و دوام: پلی آمیدها به طور کلی بسیار قوی و بادوام هستند و می توانند در برابر سایش، ضربه و فشارهای مکانیکی سنگین مقاومت کنند. این امر آنها را برای استفاده در قطعاتی که باید بارهای سنگین را تحمل کنند، مانند چرخ دنده ها، یاتاقان و قطعات خودرو، ایده آل می کند.
- سختی و صلابت: پلی آمیدها بسیار سخت و صلب هستند و در برابر خم شدن و تغییر شکل مقاومت می کنند. این امر آنها را برای استفاده در کاربردهایی که به ثبات ابعادی نیاز دارند، مانند قطعات ابزار دقیق و اجزای ساختاری، مناسب می کند.
- مقاومت حرارتی: پلی آمیدها مقاومت حرارتی خوبی دارند و می توانند در دماهای بالا بدون تغییر شکل یا از دست دادن خواص
برای خرید مستربچ یا رنگدانه ( مستربچ افزودنی، مستربچ رنگی، مستربچ مشکی، مستربچ سفید) و کامپاند پلیمری به سایت هفت پلیمر مراجعه کنید و برای اطلاعات در مورد شرایط خرید و قیمت محصولات از مشاوره تخصصی کارشناسان هفت پلیمر بهره‌مند شوید.